Góry świata i o nich słów kilka

Witajcie Kochani Blogerzy i Czytelnicy

Bardzo Wam dziękuję za moc ciepłych słów pod ostatnim postem, były bardzo pokrzepiające i dodały mi trochę otuchy w tym niezwykle ciężkim czasie.  Nadal nie mogę uwierzyć, że to wszystko tak się skończyło. Trudno to wszystko ogarnąć i zrozumieć czemu tak, a nie inaczej. Akceptacja przyjdzie z czasem...I jeszcze ten cały koronawirus... Nie chce mi się nawet komentować tego, co się teraz dzieje na świecie. Mam szczerze dość tego szumu wokół wirusa. Nauka zdalna nie jest niczym fajnym, wymaga od nas, rodziców jeszcze większego zaangażowania niż dotychczas. Do końca roku szkolnego zostało ponad miesiąc czasu i jakoś trzeba przetrwać. Nie ukrywam że  jestem już okropnie zmęczona tym wszystkim. Dzieci też by wolały chodzić do szkoły, brakuje im kontaktu z rówieśnikami i nauczycielami. Co gorsza nikt tak naprawdę nie jest pewien czy od 1 września nasze dzieci wrócą do szkoły.  Poki co zawieszenie potrwa do 24 maja, a co dalej niewiadomo. Poza tym staram się zająć głowę czymś innym, interesującym nie związanym z pandemią koronowanego wirusa. Czytam ciekawe książki (Królowa autorstwa Elżbiety Cherezińskiej  oraz Damy polskiego imperium Kamila Janickiego) układam puzzle, czasem fotografuje jak jesteśmy na spacerze, a wieczorami oglądam seriale na HBO (tym razem wzięłam się za Templariuszy, planuje też Borgiów).

Ostatnio błądząc po sieci wpadłam na takie quizy internetowe na stronie https://globalquiz.org/pl/ czyli najtrudniejsze zagadki.  Oczywiście zaczęłam je robić, tak z ciekawości i mnie wciągnęło. A jak mi idzie? Raz lepiej,  raz gorzej. Z fizyki poszło mi fatalnie. Niektóre są naprawdę trudne. Można tam znaleźć wszystkie dziedziny. Ja wybrałam wszystkie zagadnienia z zakresu geografii, histori oraz fizyki, no i architektury, bo to mnie najbardziej interesuje obecnie. Ostatnio kupiłam sobie taki atlas świata do kolorowania map. Całkiem fajna sprawa, bo są w nim mapy topograficzne i polityczne. Malowanie mapek super zabija czas. Moje córki natomiast wzięły się za testy o zwierzętach, gdyż najbardziej lubią zwierzęta ( mają to po swojej babci, a mojej mamie). Mam też na tablecie inne quizy, które pobrałam z internetu, jeden z nich polega na wskazaniu na mapie danego miasta, państwa lub stolicy. Najtrudniejsze zadania są z dziedziny wyspy i oceany. Najpierw postanowiłam opanować państwa Afryki, ponieważ sprawiało mi to sporą trudność. Mam kiepską pamięć fotograficzną, lepiej mi idzie zapamiętywanie przez powtarzanie. Moja najstarsza córka ma pamięć fotograficzną. 

Chciałam dziś się z Wami podzielić wiadomościami jakie znalazłam na temat gór świata, we wspomnianym powyżej quizie Najtrudniejsze zagadki. W życiu bym nie pomyślała, że na świecie jest tyle łańcuchów górskich. Nie będę kłamać że moja wiedza na temat gór świata była bardzo ograniczona, toteż postanowiłam bardziej się przyłożyć do tematu, siedzę i wyszukuje, staram się zapamiętywać gdzie są jakie góry.  Dwa lata temu moja ciocia była w Peru przez dwa tygodnie. W czasie pobytu wiele miejsc zwiedziła, widziała nawet część Andów, a przy okazji starożytne Machu Picchu, o którym i ja marzę od dawna.  Może i mnie się uda wybrać kiedyś do Ameryki Południowej. Moim kolejnym marzeniem jest podróż do Nowej Zelandii i zwiedzenie całej Słowacji, głównie od strony gór... Aha, no i oczywiście powrót do Włoch ( dotychczas byłam w Rzymie,  Tivoli, Neapolu, Sorrento, Pompeje i Capri (nie cała). Sporo tych marzeń,  wątpię by wszystko mi się udało zrealizować. 

Zaczynamy zatem przygodę z górami świata :  

* Matterhorn to szczyt w Alpach Zachodnich, szósty pod względem wysokości alpejski szczyt, leżący na granicy pomiędzy Szwajcarią, a Włochami.

* Emi Kussi - wysoki, wygasły wulkan tarczowy o wysokości 3415 m n.p.m w masywie Tibesti na terenie Czadu.  To najwyższy szczyt na Saharze na którego wierzchołku znajduje się rozległy krater o średnicy 19 km. 

* Najwyższym szczytem Niemiec jest Zugspitze o wysokości 2962 m n.p.m, należy do korony Europy 

* Wielki Staw Polski jest najgłębszym i najdłuższym (998 m) jeziorem w Tatrach i trzecim pod względem głębokości w Polsce. Pojemność zbiornika wynosi ok 13 mln metrów sześciennych wody. Jest to największa pojemność jeziora w Tatrach. 

* Cerro Torre jest to iglica skalna w Parku Narodowym Los Glaciares w Patagonii o wysokości 3133 m n.p.m. Ze względu na zmienność pogody i budowę uznawana jest za jedną z najtrudniejszych technicznie gór świata.  Do historii zdobywania Torre nawiązuje film Wernera Herzoga "Krzyk kamienia" z 1991 roku

* Apeniny -  łańcuch górski we Włoszech rozciagający się na długości 1350 km wzdłuż całego Półwyspu Apenińskiego ma szerokość od 40 - 200 km. Corno Grande ( inna nazwa Monto Corne) to najwyższy szczyt Apeninow o wysokości 2912 m n.p.m. Jest szósty pod względem wybitności szczytem Europy, którego nazwa oznacza z polskiego Wielki Róg.

* Andy - góry fałdowe znajdujace się w Ameryce Południowej na terenie Wenezueli, Kolumbi, Ekwaoru, Peru, Boliwi, Chile oraz Argentyny. Ciągną się wzdłuż Oceanu Spokojnego od zatoki Morza Karaibskiego na północy po Ziemię Ognistą na południu. Jest to najdłuższy łańcuch górski na Ziemi. Szerokość Andów to 200 - 800 km.

* Najwyższym szczytem Andów jest Aconcagua o wysokości 6961 m n.p.m.

* Puna- wysokogórska formacja roślinna charakterystyczna dla terenów półpustynnych i pustynnych o suchymi chłodnym klimacie występującą na znacznym obszarze Andów na wysokości 3000 - 5000 m n.p.m. Typową roślinnością są suchoroślawe trawy kępkowate.

* Mulhacen (3478 m n.p.m ) to szczyt w płd części Hiszpani w paśmie Sierra Nevada w Górach Betyckich. Zbudowany został że skał metamorficznych i osadowych. Zobaczą jego przekształcone zostały w wyniku procesów glacjalnych, zaś płd stoki są łagodne,  na północ szczyt opada 500 - metrową ścianą . Najwyższy szczyt kontynentalnej Hiszpani, Półwyspu Iberyjskiego i jednocześnie najwyższy szczyt kontynentu europejskiego znajdujący się poza Alpami.

* 26 lutego 1937 roku Justyn Wojsznis wraz z Janem Alfredem Szczepańskim (Jaszcz) dokonali pierwszego wejścia na Ojos del Salado. Jest to najwyższy wulkan świata,  drugi pod względem wysokości szczyt obu Ameryk. Szczepański jest autorem przesądu mówiącego,  że kto zobaczył widmo Brockenu ten umrze w górach. Ujżenie tego zjawiska po raz trzeci ma odczynić urok.

* Góra Kościuszki w Australii została tak nazwana przez polskiego odkrywcę, hrabiego Pawła Emunda Strzeleckiego w 1840 roku na cześć Tadeusza Kościuszko,  poza tym góra ta przypominała mu kopiec Kościuszki w Krakowie. Strzelecki urodzil się 20 lipca 1797 roku w Głuszynie (obecnie część Poznania), a zmarł w Wielkiej Brytanii w 1873 roku.  Jako pierwszy Polak indywidualnie okrążył świat w celach naukowych (geograf, geolog, podróżnik), odwiedzin wszystkie kontynenty poza Antarktydą. Był synem powstańca kościuszkowskiego.

* Appalachy to góry we wschodniej części Ameryki Północnej, ciągną się od okolic miasta Montgomery w kierunku półn- wschodnim do Nowej Funlandii na długości 3300 km i szerokość 300 - 600 km. Najwyższy szczyt to Mitchell (2037 m n.p.m). Północno wschodnia część Appalachów powstała w orogenezie kaledońskiej zaś część południowo zachodnia w hercyńskiej. Appalachy zbudowane są że skał osadowych prekambru i palezoiku, częściowo zmetamorfizowanych i poprzecinanych licznymi intruzjami skał magmowych.


* Przełęcz Tetmajera ( słow. Gerlachovske sedlo) znajduje się na wysokości 2590 m n.p.m ostro wcięta i umiejscowiona pomiędzy Zadnim Gerlachem w grani głównej,  a głównym wierzchołkiem Gerlacha w słowackich Tatrach Wysokich. Jest to jedna z najwyżej położonych przełęczy tatrzańskich. Nazwę nadali jej taternicy na cześć poety Kazimierza Przerwy- Tetmajera.

* Moldoveanu (2544 m n.p.m.) to najwyższy szczyt górski Karpat Południowych oraz Rumuni, położony jest w Górach Fogoraskich i niewiele ustępuje tatrzańskiemu Gerlachowi, najwyższemu w całych Karpatach. Zaraz po nim jest Negoiu.

* Góry Kitami - łańcuch górski w północnej części wyspy Hokkaido. Ciągną się one wzdłuż Morza Ochockiego.  Góry te położone są na północ od gór Ishikari i na wschód od gór Teshio osiągający 1558 m n.p.m. W odróżnieniu od większości pasm górskich w Japoni góry te nie są obszarem sejsmicznym.  Zbudowane są głównie ze skał osadowych wieku od kredy do paleogenu. Niektóre wierzchołki powstały w miocenie albo później ze skał wulkanicznych.

* Najwyższym szczytem Słowenii jest Triglav (2864 m n.p.m)  w Alpach Julijskich i znajduje się w herbie i na fladze tego kraju. Należy do korony Europy.  Pierwsze zdobycie tej góry miało miejsce 26 sierpnia 1778 m, wśród zdobywców byli Luka Korosec, Lovrenc Willomitzer, Matija Kos oraz Stefan Rozic. Szczyt ten wznosi się pomiędzy doliną Vrata na północy,  a Kotliną Velo Polje na południu.  W pobliżu kopuły znajdują się resztki lodowca, tzw. Triglavski ledenik. Triglav po słoweński znaczy Trójgłowy, jednak wbrew temu co mówi nazwa, nie posiada trzech wierzchołków.

* W 1889 roku ksiądz z pobliskiej wsi Jakob Aljaz odkupił szczyt góry aby pozostał w sloweńskich rękach, a niedługo potem postawił na nim cylindryczną wieżę z blachy mającą służyć za schronienie przed burzą tzw stółp Aljaza lub też Triglavski stolp.  Góra ta uważana jest za symbol słowiańskości.

* Góry Kambryjskie to stary silnie zniszczony masyw górski, znajdujący się w środkowej  Walii o długości ok 200 km, a ich najwyższym szczytem jest Snowdon (1085 m n.p.m), większość grzbietów nie przekracza 600 m wysokości.

* Sir Edmund Hillary ( ur 20 lipca 1919 - um 29 maja 1953)  był himalaistą i cenionym nowozelandzkim dyplomatą, który odbywał też wyprawy polarne, był  także pszczelarzem. Zdobył biegun południowy oraz Mount Everest jako pierwszy w historii. Towarzyszył mu szerp Tenzing Norgay.

* Łomnica ( 2634 m n.p.m.) to drugi po Gerlachu wybitny szczyt w Tatrach Wysokich na Słowacji,  do 1860 roku uchodził za najwyższy.  Jako pierwszy zdobył ją Jakob Fabri senior, członek rodziny zajmującej się górnictwem pomiędzy 1760, a 1790 rokiem. Położona jest w bocznej grani odchodzącej na połudn wschód od grani głównej w Wyżnim Baranim Zworniku w masywie Baranich Rogów.



Źródła :

Zdjęcia i informacje:

https://goryiludzie.pl/lokacje/andy

https://globalquiz.org/pl/

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Andy

https://carriazo.hypotheses.org/362

https://www.plan4fun.pl/atrakcja/mulhacen-6244

https://skimagazyn.pl/2014/09/23/maly-matterhorn-diabelska-gora/

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Paweł_Edmund_Strzelecki

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Moldoveanu

http://taternik.net/index.php/sciany-topo/203-wsch-ciana-gierlachu

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Góry_Kitami

https://www.geni.com/people/Jakob-Aljaž/6000000012348745546

https://pl.maps-chile.com/chile,-góry-andy-na-mapie

http://zdobywcy.com.pl/edmund-hillary-i-tenzing-norgay.php

https://cherezinska.pl/ksiazki/