Proza, góry i muzyka

niedziela, 29 listopada 2015

Kocham te wyspiarskie klimaty

Od zawsze lubiłam muzykę irlandzką, ten tradycyjny folk, który ściśle wiąże się z obyczajami i kulturą tego kraju i narodu. Od zawsze miałam sentyment do kobzy, której brzmienie wprawia człowieka w doskonały  nastrój. Muzyka ta  ilekroć się w nią zasłuchamy z miejsca przenosi nas do zakątków magicznych, na wietrzne zielone i  urokliwe wrzosowiska,  do tajemniczych ruin  zamków wzniesionych na wzgórzach oraz ślicznych malutkich wiosek osadzonych w dolinach, wreszcie nad cudowne skaliste wybrzeża nad którymi górują bardzo strome i ostre klify. Z daleka majaczy nam latarnia morska, a niebo przeszywają z krzykiem dwie śnieżnobiałe mewy. Taka jest Szmaragdowa Wyspa jak zwą Irlandię jej mieszkańcy i nie tylko. Wystarczy się wsłuchać, zamknąć oczy i uruchomić swoją wyobraźnię. Nieważne czy to skoczny energiczny biesiadny kawałek, przy którym podryguje całe ciało  czy klimatyczna ballada (przy akompaniamencie dud i innych nastrojowych instrumentów) , przy której możesz rozmarzyć się na całego. Najbardziej popularnym folkowym zespołem irlandzkim jest Clannad, o którym chciałabym Wam Moi Drodzy troszkę opowiedzieć. W tym właśnie zespole zaczynała karierę Enya, której rodzeństwo stanowi jedną drugą zespołu). Inne znane irlandzkie  zespoły folkowe to między innymi The Bachelors, Anuna, The Chieftains, Celtic woman, Clann Zu, The Dubliners, Lunasa czy Dervish. Niektóre z nich wykonują też muzykę typowo celtycką.


 
 
CLANNAD jest zespołem, który gra tradycyjną irlandzką muzykę folkową, ale nie tylko, bo można się też u nich doszukać trochę rocka, new age i muzyki celtyckiej. Nazwa grupy wywodzi się od irlandzkiego wyrażenia "Clann as Dobhair" czyli po polsku rodzina z Dobhar. Początki tego zespołu to historia bardzo muzykalnej rodziny Brennanów pochodzących z hrabstwa Donegal. Z dziewięciorga dzieci Leo Brennana, który był właścicielem lokalnego sklepu w miejscowości, w której mieszkali czyli Gaoth Dobhair (Gweedor) to właśnie trójka Maire zana także jako Moya, Pol oraz Ciaran śpiewali i grali początkowo w ojcowskim lokalu, potem dołączyli do nich wujowie Padraig i Noel Dugannowie, którzy wnieśli do brzmienia zespołu tradycyjny irlandzki akompaniament. Pierwszy swój sukces grupa Clannad odniosła w 1970 roku kiedy wygrała prestiżowy Letterkeny Folk Festival, a nagrodą była możliwość nagrania własnej płyty, a ten ukazał się dopiero w 1973 roku i nazywał się po prostu Clannad, który zapowiadał debiut zespołu. Na kolejnej płycie o nazwie Fuiam, która wyszła w 1982 roku,  wystąpiła z nimi kolejna z sióstr Brennan, Eithne, znana współczesnym bardziej jako Enya, która swoim pięknym unikalnym głosem ubogaciła brzmienie grupy. Po tym debiucie zaczęła karierę jako samodzielna artystka.

Pod koniec 1982 roku grupa dostała propozycje nagrania utworu, który później znalazł się na ścieżce dźwiękowej do trillera pt. Harry's game. Piosenka była w całości po irlandzku, a mimo to natychmiast odniosła sukces -  trafiła na szczyty brytyjskich list przebojów. Swoimi gaelickimi delikatnymi dźwiękami twórczość Clannad porwała całe wyspy brytyjskie. Wkrótce ukazał się ich następny album pt. Magical ring. Rok 1984 przyniósł kolejny projekt związany ze ścieżką dźwiękową - tym razem poproszono zespół o nagranie utworu do serialu Robin z Sherwood. To przedsięwzięcie również przyniosło Clannad sławę i popularność, a serial stał się światowym hitem. Ponadto zespół otrzymał nagrodę Ivor Nobello oraz BAFTA. W 1985 roku ukazał się kolejny album Clannad o nazwie Maccalla - najbardziej mistyczny album tej grupy, z nieco mocniejszym elektronicznym akompaniamentem, na którym głos Maire błądzi pomiędzy skrajną melancholią a radością. W tym czasie grupa zaprzyjaźniła się z rockowym zespołem U2, co zaowocowało wspólnym utworem pt. In a liftime zaśpiewanym wspólnie z Bono. Dwa lata później w Los Angeles Clannad nagrał kolejną swoją płytę pt. Sirius, we współpracy z najznamienitszymi muzykami w tych stronach. Następne lata przyniosły zespołowi kolejne sukcesy, a krąg publiczności ciągle się poszerzał. Każde z rodzeństwa ma na swym koncie również solowe płyty, a także projekty stworzone we współpracy z innymi zespołami i artystami w czasie, gdy potrzebowali od siebie odpocząć. Mimo to w ciągu 10 lat (do roku 1999) wyszło jeszcze pięć płyt Clannad. Trzeba dodać, że zespół kilkakrotnie gościł w Polsce i w ramach tych wizyt odbyły się koncerty. Pierwszy ich występ w naszym kraju miał miejsce podczas festiwalu w Sopocie, a ostatni w 2014 roku w Warszawie w Klubie Stodoła. Ostatnia płyta Clannad nazywa się Nadur i ukazała się w 2013 roku.


 
 

 

Enya tak naprawdę nazywa się Eithne Patricia Ni Bhraonain, ale żeby nie utrudniać źródła podają po prostu Enya Brennan. Urodziła się 17 maja 1961 roku w Gaoth Dobhair w wielodzietnej rodzinie z tradycjami muzycznymi (jej dziadkowie występowali w grupie muzycznej z którą przemierzali Irlandię, jej ojciec zanim otworzył pub był liderem zespołu Slieve Foy Band, matka zaś występowała w zespole tanecznym i śpiewała w grupie muzycznej w Gweedore Comprehensive School) jako czwarta z dziewięciorga. Jest wybitną instrumentalistką, kompozytorką i wokalistką posługującą się wspaniałym mezzosopranem. Muzyka, którą tworzy klasyfikuje się jako połączenie new age z elementami muzyki celtyckiej (czyli szeroko pojęty gatunek muzyczny zaliczany do muzyki folkowej, wywodzący się z tradycji muzycznej narodów celtyckich). Do Clannad - zespołu tworzonego przez siostre, braci i wujów dołączyła w 1979 roku. Śpiewała i grała na instrumentach klawiszowych. Opuściła grupę w 1982 roku wraz Nickiem Ryanem (menadżer i producent zespołu Clannad)  i jego żoną Romą z którymi współpracuje do dziś. Pierwsze utwory zarejestrowane przez nią utwory : On Gaoth On Ghrian ( ang. The Solar Wind) i Miss Clare Remembers które znalazły się na płycie Touch Travel wydanej w 1983 roku. Jako Enya wystąpiła po raz pierwszy w 1984 roku będac autorką muzyki do filmu The Frog Prince na ścieżce dźwiękowej pod tym samym tytułem. Rok później powstała skomponowana przez Enye muzyka do serialu telewizyjnego The Celts dla BBC. Zanim na rynku muzycznym pojawił się jej pierwszy album artystka wystąpiła gościnnie na płycie Sinead O'Connor pt. The Lion and the Cobra (1987). 

Przełomem w karierze Enyi był rok 1988 roku, kiedy wydała  album Watermark.  Znalazł się na nim utwór Orinoco Flow, który zaraz stał się wielkim hitem i trafił na szczyt listy Uk Charts, a sam album sprzedał się w wielomilionowym nakładzie. Kolejny album Shepherd Moons ukazał się w 1991 i od razu trafił na szczyty list przebojów najlepiej sprzedających się  albumów w Wielkiej Brytani. Krążek ten przebywał na liście tygodnika Bilboard ponad 200 tygodni. Z niej pochodzą takie utwory jak Carribean blue czy Book of days. Sukcesem okazała się też kolejna płyta The Memory of threes (1995) a promujący ją kawałek Anywhere Is pojawił się w pierwszej dziesiątce UK Charts.
Po pięciu latach wyszedł album A day without rain, który okazał się najlepszym w dorobku irlandzkiej artystki, cieszącym się popularnością szczególnie w USA. Pochądzący z tego krążka utwór Only time powrócił na listy przebojów 11 września 2001, pamiętnego dnia kiedy doszło do zamachów World Trade Center w Nowym Jorku.

Enya jest autorką magicznego utworu May it be, pochodzącego ze ścieżki dźwiękowej do filmu Władca Pierścieni : Drużyna Pierścienia,  za który dostała nominację do Oscara (2002). Piosenkę zilustrowano kadrami promującymi pierwszą  część tolkienowskiej trylogii. Enya na każdym kroku potwierdza, że jest niesamowicie profesjonalną artystką, która potrafi oczarować niejednego słuchacza,  ponieważ jej uroczy, wręc epicki mezzosopran tworzy nieprawdopodobny klimat i atmosferę w utworach, które komponuje.

W 2005 artystka wydała znów bardzo oryginalny krążek o tytule Amarantine. Dlaczego mówię oryginalny? Ciekawostką jest bowiem to, iż na tej płycie znajdują się dwa utwory zaśpiewane przez Enye w języku Loxian stworzonym specjalnie przez autorkę tekstów piosenek, Rome Ryan. Muszę przyznać iż bardzo mnie pociągają takie kombinacje. Z początku myślałam iż śpiewa po irlandzku, a tu się okazało że wcale nie. Za to właśnie kocham twórczość tej błyskotliwej Irlandki, za tą magię i folklor, który do każdego utworu przemyca w innym wdzianku i doskonałej oprawie instrumentalnej. Jej eksperymenty z muzyką to coś co tak bardzo mnie pociąga u Floydów.... Aż się zaczynam zastanawiać jakby zabrzmiała z Gilmourem :)

Rok 2008 przyniósł tym razem niezwykły świąteczny album pt. And a winter came (I zima nadeszła) który stał się kolejnym wielkim hitem irlandzkiej piosenkarki. Pełen ciepłych nastrojowych baśniowych piosenek o charakterze kolęd, których można posłuchać siedząc sobie przy kominku w zimowy wieczór z ciepłą herbatą ciesząc się bliskością rodziny i wspaniałą atmosferą tych magicznych świąt. Jednym z utworów jest oczywiście znana wszystkim na świecie kolęda Cicha noc, zaśpiewana przez artystkę w języku irlandzkim. Innym utworem, który promował ten krążek był kawałek Traines and winter raines i cieszył się ogromną popularnością również w Japoni. Jak zawsze trafiła z tym utworem w moje gusta. Tak się w nim zasłuchałam, że ciężko było mi się potem od niego oderwać. Naprawdę super kompozycja o świetnym charakterze. Łatwo wpada w ucho i zostaje w nim na bardzo długi czas.

Całkiem niedawno bo 20 listopada na światowym rynku muzycznym pojawił się najnowszy studyjny album Enyi pt. Dark Sky Island promowany przez singiel Echoes in the rain. Z chęcią zapoznam się z całą płytą, gdyż każdy album tej Perły Irlandii jak ją nazywam warty jest dokładnego przesłuchania. Nic tylko pozazdrościć tej błyskotliwości i talentu. Jest Gwiazdą która nie zgasła do dziś i po tylu latach wciaż nas zachwyca wydając albumy pełne magii. Enya tworząc swoją muzykę robi to niezwykle profesjonalnie. Zawsze chętnie słucham jej płyt, gdy potrzeba mi ukojenia nerwów, psychicznego odpoczynku. Zawsze są pod ręką :)


 
 
 
 
 
 
 

Moya Brennan właściwie  nazywa się Maire Ni Bhraonain. Urodziła się 4 sierpnia w Gweedore w Irlandii podobnie jak jej młodsza siostra Enya. Moya jest najstarszą z dziewięciorga swojego rodzeństwa. Znana jest głównie z zespołu Clannad w którym występuje śpiewając i grając na tak wdzięcznym instrumencie jak harfa. Jej piękny alt stał się powszechnie rozpoznawalny dzięki sukcesom zespołu (przełomowym momentem w jego karierze było stworzenie ścieżki dźwiękowej do brytyjskiego serialu Harry's game, użytej także w filmie Czas Patriotów, następnie muzyka do produkcji Ostatni Mohikanin, wreszcie muzyka do serialu Robin z Sherwood i utwór In a lifetime), które pozwoliły jej się rozsławić jako solowej artystce o unikalnym głosie. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć iż Moya mimo że nie jest tak popularna jak jej siostra jest jednak doskonałą wokalistką i wybitnym muzykiem. Z początku wszystkie jej longplaye sygnowane były imieniem Maire, tu między innymi : Maire z 1992 roku, Misty Eyed Adventures z 1995, Perfect time z 1998 roku czy nominowany do nagrody grammy Whisper to the Wild water z 1999 roku. Od 2002 roku artystka występuje jako Moya Brennan i tak też sygnowane są jej niektóre wydawnictwa : Two horizons z 2003 roku oraz wydany dwa lata później album świąteczny An Irish Christmas z 2005 roku. Gatunek jaki Moya reprezentuje to międzynarodowy folk a także new age z domieszką muzyki celtyckiej. Mieszka w Dublinie, dużo podróżuje i angażuje się charytatywnie. Jest też ambasadorką dobrej woli Christian Blind Mission. Jako ewangeliczna chrześcijanka należy do kościoła będącego częścią Wspólnoty Zborów Bożych. Dwukrotnie wystąpiła w Polsce z zespołem Clannad oraz czterokrotnie solo.

 
 

 


 
 
Prawda że cudowne te siostry Brennan? Jeśli chcecie możecie przeżyć niezwykłą
przygodę z ich wspaniałą muzyką przeniesieni w historyczne czasy. 

Źródła :

https://pl.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1ire_Brennan

https://pl.wikipedia.org/wiki/Clannad

https://pl.wikipedia.org/wiki/Enya